Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI) thường ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục,trực tràng và cổ họng. Chúng cũng có thể lây lan đến mắt và bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể có bề mặt niêm mạc. Đây là các mô sản xuất chất nhầy,thường nằm trong các ống của cơ thể như lỗ mũi,miệng,môi,niệu đạo,bên trong bao quy đầu,hậu môn và âm đạo. Các màng nhầy có cấu trúc tương tự nhưng không giống hệt nhau. Điểm chung là cấu trúc xốp,cho phép các vi sinh vật như vi khuẩn,virus dễ dàng xâm nhập vào cơ thể hơn.
Bề mặt niêm mạc cũng được tìm thấy trong và xung quanh mắt,bao gồm mí mắt trong và bề mặt của mắt gọi là kết mạc. Do đó,bộ phận này có thể là nơi mà các bệnh đường tình dục lây truyền. Trường hợp nghiêm trọng có thể làm tổn thương mắt và suy giảm thị lực vĩnh viễn. Thậm chí các bệnh về mắt do STI là nguyên nhân thường gặp dẫn đến mù lòa ở một số quốc gia.
Như tại Mỹ,STI ít khi gây ra bệnh về mắt ở người lớn nhưng thường gặp ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do trẻ sơ sinh bị lây nhiễm trùng của mẹ trong quá trình sinh nở. Ở các nước phát triển,trẻ sơ sinh thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh dự phòng khi chào đời để ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuy nhiên,việc điều trị có thể gây ra các vấn đề về mắt nên bác sĩ thường xét nghiệm và điều trị STI cho thai phụ trước khi họ sinh con.
Không phải tất cả STI đều có thể gây bệnh về mắt. Ví dụ,HIV không lây truyền sang mắt,dù đôi khi loại virus này có thể khiến mọi người dễ gặp các vấn đề về mắt hơn. Các loại STI có thể gây ra bệnh về mắt là những loại lây nhiễm trực tiếp vào da và niêm mạc. 4 loại STI phổ biến nhất bao gồm ba loại do vi khuẩn và một loại do virus.
Chlamydia
Nhiễm trùng Chlamydia ở mắt đôi khi được gọi là bệnh đau mắt hột. Nhiễm trùng phổ biến này do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra,là một trong những nguyên nhân truyền nhiễm hàng đầu dẫn đến mù lòa ở các nước đang phát triển. Tình trạng ít nghiêm trọng hơn có thể khiến thị lực suy giảm.
Hầu hết các vấn đề về mắt do chlamydia gây ra là do viêm kết mạc và sẹo. Điều trị sớm có thể ngăn ngừa các biểu hiện nhiễm trùng nặng hơn do chlamydia. Phương pháp điều trị thường là thuốc kháng sinh uống hoặc bôi trực tiếp vào mắt.
Lậu
Bệnh lậu ở mắt chủ yếu gặp ở trẻ sơ sinh. Ở người lớn,hầu hết các bệnh về mắt do lậu gây ra đều do tự nhiễm,tức một người chạm tay vào mắt mình sau khi tiếp xúc dịch tiết chứa nguồn bệnh. Mắt cũng có thể bị nhiễm lậu sau khi tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết nhiễm bệnh của bạn tình trong khi quan hệ.
Bệnh về mắt do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra cũng được điều trị bằng thuốc kháng sinh,thường là qua đường tiêm. Nếu không được điều trị đúng cách,bệnh lậu ở mắt khiến giảm thị lực hoặc mù lòa.
Chạm tay vào mắt sau khi tiếp xúc dịch tiết chứa nguồn bệnh có thể làm lây nhiễm STI ở mắt. Ảnh: Ngọc Phạm
Herpes
Herpes simplex là virus mụn rộp có thể gây ra bệnh về mắt cũng như các tổn thương trên mặt và bộ phận sinh dục. Vì herpes không thể chữa khỏi,người bị nhiễm trùng mắt do virus này thường tái phát theo thời gian,làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống.
Các vấn đề về thị lực có xu hướng nghiêm trọng hơn trong các đợt bùng phát nhưng cũng có thể kéo dài cả khi không xảy ra tổn thương nào. Một số nghiên cứu cho thấy các bệnh về mắt do herpes có nhiều khả năng xảy ra ở người dương tính với HIV hoặc mắc bệnh tiểu đường.
Bệnh về mắt do herpes không quá phổ biến nhưng có thể nghiêm trọng nếu không điều trị. Thuốc kháng virus thường là liệu pháp điều trị hàng đầu,giúp giảm nguy cơ tái phát nếu được sử dụng để dự phòng.
Giang mai
Bệnh giang mai mắt ít phổ biến hơn các bệnh về mắt do chlamydia hoặc lậu,do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra. Tuy nhiên,vào năm 2015,một lượng lớn bất thường ca nhiễm trùng mắt do giang mai được phát hiện ở Mỹ. Những ca này chủ yếu là người đồng tính nam,trong đó khoảng một nửa là dương tính với HIV. Nhiễm trùng mắt do giang mai có thể gây đỏ mắt,mờ mắt và mù lòa.
Phòng tránh lây truyền bệnh ở người lớn,bao gồm cả tự nhiễm bằng cách tránh dụi mắt trong hoặc sau khi quan hệ tình dục. Rửa tay trước khi chạm vào mặt. Nếu có các triệu chứng bất thường hoặc tiết dịch ở mắt,người bệnh nên đi khám.
Anh Ngọc (Theo Verywell Health)
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh da liễu tại đây để bác sĩ giải đáp
