Những người ủng hộ chạy road thường ca ngợi tính tiện lợi và khả năng theo dõi tiến độ rõ ràng của nó. Họ yêu thích tốc độ,tận hưởng cảm giác chạy trên mặt đường bằng phẳng,không lo vướng víu bởi địa hình gập ghềnh hay những vật cản bất ngờ.
Ngược lại,những người yêu thích chạy trail cho rằng không gì tuyệt vời hơn việc rời xa nơi phố thị ồn ào để hòa mình vào thiên nhiên,vượt qua những con dốc và con suối,tận hưởng không khí trong lành và cảm giác phiêu lưu qua mỗi bước chân. Với họ,chạy trail không chỉ là rèn luyện thể lực mà còn là hành trình khám phá bản thân và thiên nhiên.
Theo Fitness from Africa,với những người đang phân vân,chạy road và chạy trail đều có những đặc thủ,thử thách cũng đòi hỏi riêng. Runner cần tìm hiểu rõ những khác biệt giữa hai loại hình để lựa chọn theo đuổi.
Runner chạy trail cần trang bị nhiều kỹ năng và trang thiết bị hơn so với chạy road. Ảnh: Vietnam Ultra Trail
Địa hình và độ khó
Chạy trail là chạy trên địa hình gồ ghề với nhiều đá sỏi,bùn lầy. Việc "trèo đèo lội suối" trong chạy trail thường ẩn chứa nhiều nguy hiểm,thậm chí bạn có thể bị lạc. Vì thế,runner phải chạy chậm lại,quan sát kỹ,nỗ lực hơn cả về thể lực và tinh thần để vượt qua. Ngoài việc tập chạy road để duy trì sức bền runner cần phải bổ sung nhiều bài tập tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai để cơ thể để phát huy tối đa sự vận động linh hoạt theo điều kiện đường chạy trail. Bên cạnh đó việc tìm kiếm địa hình thích hợp để tập luyện cũng là một khó khăn đối với những runner sống trong các đô thị lớn vùng đồng bằng.
Chạy road là chạy trên mặt đường bằng phẳng,như nhựa hoặc bê-tông,nên runner sẽ dễ dàng hơn để duy trì tốc độ và nhịp tim. Tuy nhiên,những bề mặt này cứng và có thể dẫn đến chấn thương do lặp lại cùng một cách đặt chân. Runner chạy road có thể dễ dàng tìm cho mình một cung đường chạy thích hợp hơn,với các tiện nghi gần đó như cửa hàng,nhà vệ sinh và phương tiện giao thông công cộng.
Nguy cơ chấn thương
Chạy trail có nguy cơ chấn thương cấp tính cao hơn,như vấp ngã,trẹo chân,va chạm với cành cây hoặc nặng hơn là trượt ngã xuống dốc hoặc va vào đá. Tuy nhiên,chạy trail lại ít gặp phải những chấn thương thường thấy ở chạy road như viêm gân gót chân,đau ống chân và viêm gan bàn chân,vì việc di chuyển trên bề mặt không đều giúp phân phối áp lực đều hơn lên các bộ phận cơ thể. Theo đó,runner cũng sẽ nhanh hồi phục hơn sau mỗi buổi chạy.
Chạy road có nguy cơ chấn thương cấp tính thấp hơn,nhưng lại tăng nguy cơ chấn thương những vùng có tần suất hoạt động lặp đi lặp lại như gân bánh chè,gân achilles,căng cơ,viên cân gan chân,hội chứng đau dải chậu chày (ITBand). Nhiều runner sẽ bị đau ống đồng do chạy trên bề mặt cứng và phẳng liên tục. Loại hình này cũng đòi hỏi thời gian hồi phục khá lâu và nghỉ ngơi thật kỹ,nhất là sau những buổi chạy dài (long run).
Á hậu Đại dương 2014 Hà Thu trên đường chạy 10km ở VnExpress Marathon Huế 2024. Ảnh: Đức Đồng
Tác động đến tâm lý
Với chạy trail,nhiều runner tin rằng việc chạy giữa thiên nhiên sẽ mang lại cảm giác yên bình và thoải mái hơn do được hít thở không khí trong lành và không bị phân tâm bởi tiếng ồn. Điều này giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và đạt trạng thái tỉnh táo,sảng khoái,tập trung cao độ khi chạy.
Với chạy road,runner sẽ dễ dàng theo dõi nhịp tim và tốc độ,từ đó dễ dàng điều chỉnh bài tập theo sức và thiết lập giáo trình tập luyện chính xác hơn trong việc chinh phục mục tiêu cá nhân.
Những lưu ý khác
Để chạy trail,runner cần đầu tư những đôi giày chạy địa hình có độ bám,khả năng bảo vệ tốt nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bạn còn phải tăng cường tập các bài bổ trợ để tăng sức mạnh cho cơ bắp,rèn luyện kỹ thuật chạy địa hình để tránh va chạm,chấn thương.
Khi đi trail,runner cần mang theo nước uống,đồ ăn nhẹ đảm bảo nạp đủ năng lượng trong thời gian chạy. Dụng cụ hoặc thiết bị định vị chính xác để tránh đi lạc và các dụng cụ hỗ trợ cần thiết như đèn pin,gậy... cũng cần được đảm bảo đầy đủ. Runner đồng thời phải luôn cảnh giác với địa hình phức tạp,chướng ngại vật và thậm chí là những động vật nguy hiểm trong rừng.
Địa hình dốc,trơn trượt và ánh sáng kém,nếu chạy ban đêm,là những thử thách dễ thấy nhất với runner chạy trail. Ảnh: Vietnam Ultra Trail
Chạy road đòi hỏi việc chọn giày chạy kỹ lưỡng phù hợp với mục đích riêng của từng bài tập (chạy tốc độ,chạy nhẹ). Runner cần kết hợp các buổi tập luyện khác nhau như chạy tốc độ,chạy bền và phục hồi,sử dụng các thiết bị theo dõi nhịp tim và tốc độ để điều chỉnh bài tập. Luôn khởi động trước khi chạy và giãn cơ sau khi hoàn thành buổi chạy.
Chạy road và chạy trail đều mang lại những lợi ích riêng biệt,không thể đưa ra kết luận loại hình nào tốt hơn hay runner chạy trail là giỏi hơn runner chạy road. Vậy nên việc lựa chọn chạy road hay chạy trail nào hoàn toàn phụ thuộc vào mục tiêu cá nhân,thể trạng và sở thích của bạn.
Hoàng Anh (theo Fitness from Africa)
